Paslanmaz Bağlantı Elemanları Nelerdir?

Paslanmaz boruları farklı yöntemlerle birbirine bağlayan ve akışın debisini düzenleyen parçalara paslanmaz bağlantı elemanı adı verilir.  Paslanmaz bağlantı elemanları, sıklıkla yeni oluşturulan boru hatlarında kullanılır. Herhangi bir nedenle aşınmaya bağlı olarak korozyona uğrayan ek yerlerinin, sıvı kaçırmaması için; paslanmaz bağlantı elemanı kullanacağınız boru hattının da paslanmaz özelliği bulunmalıdır. Paslanmaz bağlantı elemanlarının birçok farklı türü vardır. Bu yazımızın içeriğinde, paslanmaz bağlantı elemanlarının neler olduğunu öğrenebilirsiniz.

Paslanmaz Bağlantı Elemanları Çeşitleri Nelerdir?

Paslanmaz bağlantı elemanlarının, dişli ve kaynaklı bağlantı elemanları olmak üzere 2 farklı türü bulunur.  Paslanmaz bağlantı elemanları ise, 4 ana gruba ayrılır:

• Dişli bağlantı elemanları
• Kaynaklı bağlantı elemanları
• Flanşlar
• Vanalar

Dişli Bağlantı Elemanları Nelerdir?

Dişli bağlantı elemanları, üzerlerinde bulunan dişler sayesinde birbirlerine kenetlenen bağlantı elemanlarıdır. Dişli bağlantı elemanları üzerindeki dişler, BSP-BSPT ya da NPT normlarına göre çekilmiştir.  Dişli bağlantı elemanlarının da kendi aralarında türleri vardır:

• Manşonlar:

En çok kullanılan bağlantı elemanları arasında yer alan manşonlar, belirli uzunluklarda kesilen boru parçalarının içlerine diş çekilerek üretilir. Manşonlara genellikle kazan giriş çıkışlarında ihtiyaç duyulur. Manşon kullanarak, erkek boru hatlarını dişiye dönüştürebilirsiniz.

• Nipeller:

Nipeller kendi aralarında tek taraflı nipel, çift taraflı nipel ve hex nipel olmak üzere üç sınıfta incelenir. Tek taraflı nipeller, manşonlardan sonra en çok kullanılan dişli bağlantı elemanlarıdır. Tek taraflı nipel çeşitleri, dişli olarak devam eden hatların kazan veya boru gibi ekipmanlara kaynak ile bağlanmasını sağlar.

Çift taraflı nipellerin ise her iki yönünde de diş bulunur. Çift taraflı nipel çeşitlerinin kullanımı hex nipele benzer. Çift taraflı nipelin ortası boru şeklindeyken, hex nipeller altı köşe anahtar ağzına sahiptir. Çift taraflı nipeller dişi olarak gelen hattı erkeğe çevirir. Böylece, vana gibi bağlantı elemanlarının hatta bağlanmasını sağlar. Hex nipeller, vana gibi bağlantı elemanlarının hatta bağlanmasında kullanılır. İki tarafı da dişlidir. Hex nipeller, döküm yöntemi ile üretilir.

• Dişli Dirsekler:

Dişli dirsekler, hatların 90° ya da 45° dönüşlerini sağlar. Dişli dirsekler genellikle her iki taraftan da içten dişli olarak kullanılırlar. Kuyruklu dişli dirsek adı verilen, bir tarafı içten diğer tarafı dıştan dişli dirsekler de vardır. Dişli dirsekler de döküm yöntemi ile üretilir.

• Dişli Tee:

Dişli teeler hattı dallandırmak için kullanılır. T harfi şeklinde olan dişli teeler, iç dişli şekilde kullanılır. Üç yolu bulunur. Dişli teelerin görevi, paslanmaz çelik hatlarını yönlendirmek ve ekstra yollar eklemektir. Dişli bağlantı elemanları arasında yukarıda sayılanlardan farklı olarak dişli konik rekor, dişli redüksiyon, dişli hortum ucu, dişli kör tapa gibi bağlantı elemanları da yer alır. 

Kaynaklı Bağlantı Elemanları Nelerdir?

Paslanmaz bağlantı elemanları arasında bulunan kaynaklı bağlantı elemanları, adından da anlaşılacağı üzere kaynak yöntemiyle birbirine bağlanır. Paslanmaz kaynaklı bağlantı elemanları, genellikle yüksek basınçlı ortamlarda kullanılır. Kaynaklı bağlantı elemanı çeşitleri şunlardır:

• Kaynaklı Dirsek:

Kaynaklı dirseklerin diğer adı paslanmaz patent dirseklerdir. Hatlarda dönüşleri sağlarlar. En çok kullanılan ekipmanlar arasında yer alan paslanmaz kaynaklı dirsekler akışı yönlendirmek için kullanılır.

• Kaynaklı Tee:

Paslanmaz kaynaklı teeler dişli teelere benzerler, hattın dallandırılması için kullanılırlar. Bu bağlantı elemanları, hattın birçok farklı yola ayrılmasını sağlar. Böylece, hatta farklı makinelerin bağlanmasına olanak verir. Paslanmaz teeler, Türkiye’de SCH10 normu ile üretilir.

• Kaynaklı Redüksiyon:

Kaynaklı redüksiyonlar, hattın basıncını düşürmek veya yükseltmek amacıyla kullanılır. Huni şeklindedir. Eksantrik ve konsantrik olmak üzere iki çeşidi vardır. Eksantrik redüksiyonların bir tarafı düz, diğer tarafı belli bir açı ile daralır. Konsantrik redüksiyonlar ise, her iki yönden de belli bir açı ile huni şeklinde daralır.

Kaynaklı bağlantı elemanları arasında kaynaklı konik rekor, ay anahtarlı rekor, kep, yaka, kelepçe ve ferrule set gibi paslanmaz çelik ürünler yer alır.