Paslanmaz Borunun Geri Dönüşümü Mümkün Mü?
Dayanıklılığıyla bilinen ve çelikten elde edilen paslanmaz borular uzun ömürlüdür ancak, bir noktada onların da kullanım süresi dolar. Kullanım süresi biten ve yıpranan atık paslanmaz çelik borular, çeşitli işlemlerden geçirilerek yeniden kullanıma hazır hâle getirilebilir. Bu işlemlerin bütününe geri dönüşüm denilmektedir. Metaller pek çok kez geri dönüştürülebilen materyallerdir. Özellikle paslanmaz çelik borular, geri dönüştürüldüğünde ağırlığından ve özelliğinden pek bir şey kaybetmeden yeniden kullanım imkânı sunar. Paslanmaz boruların geri dönüşümü sayesinde çevre kirliliği önlenir, enerji tasarrufu sağlanır ve doğal kaynakların erkenden tükenmesinin önüne geçilmiş olur. Bu nedenle, geri dönüştürülmüş çelik kullanımının yaygınlaştırılması desteklenmelidir. Hem dayanıklı olması hem de birçok kez geri dönüşüm imkânı sunması nedeniyle yapılarda paslanmaz borular tercih edilmelidir.
Paslanmaz Borunun Geri Dönüşüm Aşamaları
Çelikten üretilen paslanmaz borular, endüstriyel hurda olarak kabul edilir. Paslanmaz borular, geri dönüştürüldükten sonra bile özelliklerini korumaya devam etmesiyle dikkat çeker. Paslanmaz borunun kullanım alanının geniş olması ve maliyeti azalması nedeniyle üreticiler için geri dönüşüm avantajlı hale gelmektedir. Paslanmaz borunun geri dönüşümü için bazı aşamalardan geçmesi gerekir.
- Toplama: Paslanmaz çelik borunun geri dönüşümü ilk olarak toplanma aşaması ile başlar. Hurda toplayıcıları kendi bölgelerindeki atık duruma gelmiş, kullanım ömrünü tamamlamış paslanmaz boruları toplar ve geri dönüşüm tesisine götürür ancak; paslanmaz boruların taşıma esnasında daha az yer kaplaması için hacimlerinin küçültülmesi gerekir. Bu nedenle, hurda toplayıcıları paslanmaz boruları pres makinesinde sıkıştırır ve daha az yer kaplayacak hâle getirir. Böylelikle daha az araçla daha çok paslanmaz çelik borunun taşınması sağlanır.
- Sınıflandırma: Geri dönüşüm tesisine getirilen paslanmaz borular, diğer metallerden ayrılır. Renk ve ağırlıklarına göre sınıflandırılan büyük boyutlardaki paslanmaz boruları kırma işlemine geçilir.
- Kırma ve Parçalama: Kırma işlemi sırasında merdane ve pres makineleri kullanılır. Kırılan paslanmaz borular, daha küçük boyutlarda parçalanır ve akabinde öğütme işlemine geçilir.
- Eritme ve Arındırma: Öğütme ile iyice küçülen paslanmaz çelik boru parçaları, eritilir. Geri dönüşüm kalitesinin arttırılması için eritilen paslanmaz borular yabancı maddelerden arındırılır.
- Şekil Verme ve Taşıma: Arındırılan çelik, kolay kullanım imkânı sunan bir şekil verilerek soğumaya bırakılır. Taşıması kolay olduğundan, genellikle, çubuk şekli tercih edilir. Son olarak, geri dönüşümü tamamlanan çelik ham madde olarak kullanılacağı fabrikaya teslim edilir.